Stel je vraag aan

Lotte Cornelisse

Johan van der Leeuw

Technologie en Digitale zorgElektronisch toegangsbeheer

Gepubliceerd op: 12-12-2023

Laatst bijgewerkt op: 12-12-2023

Wat is elektronisch toegangsbeheer? 

Elektronisch toegangsbeheer kun je inzetten wanneer een cliënt of iemand anders in huis de deur niet kan openen. Hebben zorgverleners, mantelzorgers of andere hulpverleners toestemming gekregen? Dan kunnen zij via een app, tag of pasje de woning van een cliënt binnenkomen wanneer dit nodig is. Bijvoorbeeld voor geplande zorg of in noodsituaties. Buren of vrienden kunnen ook toegang krijgen. 

Elektronisch toegangsbeheer kun je op verschillende manieren toepassen:

  • Met een elektromagnetisch slot om de deur te openen of te sluiten (slimme deursloten). De zorgverlener of cliënt kan dit slot via een pasje, tag of app bedienen. De bevoegdheden kunnen per zorgorganisatie en gebruiker ingesteld worden per deur, dag en periode.
  • Met een elektronisch sleutelkluisje aan de buitenzijde van de woning waarin de sleutel van de deur zit. Het kluisje kun je met een pasje of tag openen of op afstand met een app. Ook hier kunnen de bevoegdheden per zorgorganisatie en gebruiker ingesteld worden per deur, dag en periode.

Elektronische sleutelkluisjes onderscheiden zich van mechanische sleutelkluisjes die je opent met een cijferslot (pincode) of moedersleutel. Mechanische sleutelkluisjes kun je namelijk niet op afstand openen. En ze zijn niet te gebruiken door meerdere zorgorganisaties. Een beschrijving van mechanische sleutelkluisjes valt buiten de doelstelling van de Kennisbank Digitale Zorg. 

Krijgen mensen die zorg nodig hebben of kwetsbaar zijn een elektronisch of mechanisch sleutelkluisje aan de buitenzijde van hun woning? Dan kunnen ze herkenbaar worden, ook voor kwaadwillende mensen. Belangrijk om bij de plaatsing van een kluis rekening mee te houden.  

Doelgroep van elektronisch toegangsbeheer

  • Cliënten met thuiszorg die niet of moeilijk zelf de voordeur kunnen openmaken voor geplande zorg. 
  • Cliënten met personenalarmering in de thuissituatie kunnen ook een vorm van elektronisch toegangsbeheer hebben. Dan kan de zorgverlener in geval van nood zelf binnenkomen. 
  • Voor intramurale zorg om te voorkomen dat cliënten een andere kamer binnengaan.

Sommige medewerkers vinden het spannend om een elektronisch slot of sleutelkluis te gaan gebruiken. Toch ervaren veel medewerkers beide als heel gebruiksvriendelijk. 

De waardebepaling is grotendeels gebaseerd op een verkenning en verwachte effecten. Het referentiealternatief was hierbij het mechanische toegangsbeheer, omdat dit in de thuiszorg op grote schaal gebruikt wordt voor dezelfde doelen. Vervolgonderzoek is nodig om de harde en zachte kosten en baten aan te scherpen. Voor de toepassing intramuraal is geen (waardebepalend) onderzoek bekend.

Zachte kostenZachte baten

Voor elektronisch kluisje en elektromagnetisch slot

  • Betrekken en toestemming van externe partijen.
  • Herinrichten van het zorgproces.
  • Leren werken met technologie.
  • Uitleg aan cliënten en mantelzorg.

Alleen voor elektronisch kluisje

  • Minder gevoel van privacy voor cliënt bij extramuraal gebruik. 
  • Zoeken naar kluis indien deze uit het zicht is geplaatst om inbraak te voorkomen. 
  • Stigmatisering indien elektronische sleutelkluis aan voorgevel hangt. 

Voor elektronisch kluisje en elektromagnetisch slot

  • Meer gevoel van privacy voor cliënt bij intramuraal gebruik.
  • Toegangsbeheer voor meerdere zorgorganisaties.
  • Snellere inzet van professionals/hogere beschikbaarheid.
  • Meer inzicht in nieuwe informatie voor zorg/naasten (logginggegevens)

Alleen voor elektromagnetisch slot

  • Groter gevoel van veiligheid voor cliënt. 
Harde kostenHarde baten
  • Kosten introductie in de organisatie (training, installatie, beheer).
  • Kosten randvoorwaarden zoals smartphones en internetverbinding.
  • In geval van storingen: extra werklast.
  • Kosten hardware/software (voor aanbieder).
  • Instellen/bijhouden en afstemmen door zorgprofessional.
  • Kosten abonnement voor cliënt.
  • Minder reistijd.
  • Medewerkers sneller aanwezig (snellere toegang tot de woning).
  • Minder administratielasten.
WMOVooralsnog geen vergoeding door gemeenten. Op een uitzondering na (zie onder projecten).
ZVWVooralsnog geen vergoeding door zorgverzekeraars. 
WLZ

Inzet van personenalarmering bij somatische cliënten om het Volledig Pakket Thuis of het Modulair Pakket Thuis op verantwoorde wijze mogelijk te maken. Bij alleenwonende mensen met dementie en VPT/MPT valt dit onder leefstijlmonitoring met geactiveerde bewakingsfuncties. In beide situaties is elektronisch toegangsbeheer aanvullend nodig in het technologiepakket. Dan kan het zorgpersoneel in noodsituaties de woning binnengaan. 

Financiering technologiepakket valt binnen het dagtarief voor het Volledig Pakket Thuis. Bij het Modulair Pakket Thuis is de prestatie thuiszorgtechnologie van toepassing, het kunnen declareren van extra uren bij het zorgkantoor.

Bij intramurale toepassing ook binnen het dagtarief.

In de praktijk wordt elektronisch toegangsbeheer als een extra keuze toegevoegd aan een abonnement op de dienst personenalarmering. Thuiszorgorganisaties bieden de dienst personenalarmering vaak aan, maar deze staat los van de thuiszorg zelf. Het is een (semi-)commercieel aanbod, waarin het elektronisch toegangsbeheer wordt meegenomen.

  • Vilans, (2019), Maatschappelijke businesscase slim toegangsbeheer woningen. Met medewerking van WDTM brancheorganisatie woonzorgtechnologie en Verwey Jonker Instituut (zie Downloads: maatschappelijke businesscase slim toegangsbeheer).
  • Vilans, (2017), Rapportage onderzoek doorontwikkeling elektronisch toegangsbeheer kwetsbare personen, ervaringen van gebruikers (zie Downloads: rapportage elektronisch toegangsbeheer ervaringen van gebruikers).
  • Vilans, (2017), Rapportage onderzoek doorontwikkeling elektronisch toegangsbeheer kwetsbare personen, de organisatie van het keuze- en implementatieproces (zie Downloads: rapportage elektronisch toegangsbeheer keuze- en implementatieproces).

Waar vinden projecten en onderzoek plaats?

Praktijkervaringen over elektronisch toegangsbeheer:

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wil jij op de hoogte blijven van praktijkvoorbeelden, nieuws, tools en bijeenkomsten over de verpleeghuiszorg? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief!

Schrijf je in