Naar hoofdinhoud Naar footer

Technologie en Digitale zorgSlim incontinentiemateriaal

Gepubliceerd op: 21-12-2023

Laatst bijgewerkt op: 21-12-2023

Wat is slim incontinentiemateriaal? 

In slim incontinentiemateriaal zitten koolstofbanen gekoppeld aan een sensor die kan meten of het incontinentiemateriaal verzadigd is. De interne of externe sensor stuurt dit door naar een app. Zo weet een zorgmedewerker precies wanneer die het materiaal moet vervangen. Dit zorgt voor minder fysieke belasting voor zorgmedewerkers. En voor minder urinegeur op de afdeling, ook niet onbelangrijk. Maar bovenal geeft het de bewoner zelf veel rust en minder fysiek ongemak. 

Er zijn twee varianten en deze verschillen in hoe slimme inco ingezet kan worden: 

  1. Als een vast onderdeel van de incontinentiezorg. Deze houdt permanent de verzadiging in de gaten. 
  2. Als assessment. Hiermee wordt enkele dagen het plaspatroon onderzocht, zodat de zorgmedewerkers het materiaal goed kunnen afstemmen. 
YouTube video thumbnail

Doelgroep van slimme inco

Het gaat om de volgende mensen:

  • Ze hebben last van incontinentie.
  • Ze kunnen niet zelf de verzadiging aangeven.
  • Ze laten geen plukgedrag zien. 

De gemiddelde inzetbaarheid van slim incontinentiemateriaal bedraagt 23 procent onder Wlz-cliënten in de intramurale ouderenzorg. Slimme inco wordt tot nu toe vooral intramuraal toegepast, in het verpleeghuis of de intramurale gehandicaptenzorg.

Sinds 2019 vindt onderzoek plaats naar slim incontinentiemateriaal. Het meest uitgebreid binnen het programma Anders Werken. 

Belangrijke algemene bevindingen zijn: 

  • Hoe hoger de mobiliteitsklasse van cliënten zijn, hoe hoger de mogelijke financiële baten en/of te behalen tijdwinst. De tijdbesparing is bij cliënten in een rolstoel of bij bedlegerige cliënten het hoogst. 
  • De inzet van slim incontinentiemateriaal is maatwerk en de meerwaarde hangt af van de inzetbaarheid. Deze varieert tussen organisaties en locaties, maar ook binnen locaties over de tijd. Zijn er op een locatie relatief veel mobiele cliënten en cliënten? Dan is de inzetbaarheid van slim incontinentiemateriaal relatief laag. 
Zachte kostenZachte baten
  • Minder fysieke contactmomenten
  • Mate van draagcomfort
  • Benodigde gedragsverandering is groot
  • Meldingen op app kunnen storend zijn
  • Minder fysiek ongemak voor cliënt
  • Rust voor cliënt
  • Aandacht voor incontinentiezorg 
  • Minder fysieke belasting voor medewerkers
  • Minder urinegeur op afdeling
Harde kostenHarde baten
  • Kosten introductie in de organisatie (training, installatie, beheer)
  • Kosten randvoorwaarden zoals smartphones en internetconnectie
  • In geval van storingen: extra werklast
  • Kosten aanschaf hardware/software
  • Kosten ondersteuning door de leverancier
  • Minder zorgmomenten (afname verschoningen)
  • Verkorte zorgmomenten/behandeling
  • Mogelijk voorkomen van zorg (preventie en vroegsignalering)
  • Minder controle/supervisie van cliënten
  • Minder facilitair werk (afname natte bedden)

Door zorgkantoren is samen met Vilans en in contact met een aantal zorgaanbieders, inzicht verkregen in de effecten en impact van het gebruik van technologieën in de langdurige zorg. Dit is met behulp van het Zorgtransformatiemodel van het Kenniscentrum Digitale Zorg (KCDZ) van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) opgepakt. In de publicatie (zie downloads), lees je de uitkomsten van het doorlopen proces en de daarbij opgedane inzichten.

WMONiet van toepassing
ZVWPrestatie thuiszorgtechnologie, vooralsnog beperkt vergoed door een enkele grote zorgverzekeraar. Declareren van extra uren per maand per cliënt voor financiering zorgtechnologie.
WLZBinnen dagtarief voor intramuraal en Volledig Pakket Thuis. Bij Modulair Pakket Thuis is prestatie thuiszorgtechnologie van toepassing, het kunnen declareren van extra uren bij het zorgkantoor. Voor deze vergoeding moet wel tijdbesparing worden aangetoond.  Tijdbesparing aantonen.

Alleen onafhankelijk onderzoek wordt hier opgenomen: onderzoek waarbij de producent of leverancier niet is betrokken. 

  • Anders Werken Slimme Inco factsheet, Vilans, november 2021 (zie Downloads: Anders Werken slimme inco factsheet).
  • Anders Werken, onderzoeksrapportage slim incontinentiemateriaal, H. Nap e.a. Vilans, november 2021 (zie Downloads: Anders Werken rapportage slim incontinentiemateriaal). 
  • Toolkit Slim incontinentiemateriaal, Activite en andere zorgorganisaties: (zie Downloads: toolkit slim incontinentiemateriaal).  

Waar vinden projecten en onderzoeken plaats

  • Academy Het Dorp voert doelmatigheidsonderzoek uit naar de implementatie en effecten van slim incontinentiemateriaal in de gehandicaptenzorg. Wetenschappelijke artikelen zijn ingediend voor publicatie.
  • Toepassing van het slimme incontinentiemateriaal in de verpleeghuizen maakt deel uit van het programma Anders Werken in de zorg: Slim incontinentiemateriaal – Anders werken in de zorg
  • Onder projectleiding van Academy Het Dorp vindt er binnen een ZonMw project onderzoek plaats naar ‘Slim incontinentiemateriaal’: de (kosten)effectiviteit van incontinentiemateriaal met sensor bij mensen met een ernstige beperking.
  • Het kenniscentrum digitale zorg van Zorgverzekeraars Nederland heeft het zorgtransformatiemodel ontwikkeld. Via dit model is slim incontinentiemateriaal getoetst en vindt onderzoek naar de waardebepaling in de praktijk plaats.

Praktijkervaringen over slim incontinentiemateriaal: