Samen anders werken: Benut het zorgtalent van statushouders
Gepubliceerd op: 02-12-2024
Hoe kunnen we samen werken aan een toekomst vol waardigheid en trots? Eén van de antwoorden ligt in het benutten van het talent van nieuwe Nederlanders (statushouders) binnen de zorgsector. Zorgorganisaties zoals Alliade laten zien dat het aannemen van statushouders niet alleen doorzettingsvermogen vraagt, maar ook enorme waarde oplevert. Statushouders brengen nieuwe energie en perspectieven, en zorgen voor verbinding binnen teams én met bewoners. Samen bouwen we aan een duurzame arbeidsmarkt waar iedereen meetelt.
Alliade ging als eerste werkgever in zee ging met Talenten Zonder Grenzen. Deze organisatie helpt statushouders aan een baan in de zorg zodat hun talenten worden benut. 'Nieuwe Nederlanders' in dienst nemen vraagt doorzettingsvermogen, maar levert ook veel op. 'Bewoners stellen zich ineens meer open.'
Het begon met een persoonlijke klik. Elze Vonk, voorzitter van de Raad van Bestuur van Alliade, herkende de drijfveren van Emmylou Aben, een van de initiatiefnemers van Talenten zonder Grenzen. ‘Toen ik Emmylou ontmoette, raakte ik geïnspireerd door haar initiatief’, zegt Elze. ‘Het is mijn persoonlijke overtuiging dat mensen gelukkiger worden van werk. Emmylou liet me inzien dat dit natuurlijk ook geldt voor statushouders. Zij hebben allerlei talenten en verdienen een plek in onze maatschappij. Werk helpt hen om structuur in hun leven te krijgen en een sociaal netwerk op te bouwen. Ik geloofde direct in de potentie van Talenten Zonder Grenzen.’
‘Statushouders zijn hier en blijven hier’, reageert Emmylou. ‘Het is voor iedereen beter dat hun talenten gezien en benut worden. Voor de statushouders zelf en voor zorgorganisaties die zitten te springen om talent.’ Haar organisatie bemiddelt tussen beide en hanteert hierbij twee uitgangspunten: duurzaamheid en gelijkwaardigheid. Emmylou: ‘Werken in de zorg moet bij de persoon passen, anders wordt de relatie nooit duurzaam. Daarnaast is het de bedoeling dat statushouders uiteindelijk een BBL-opleiding volgen en volwaardig meedraaien in een team.’
Al 40 medewerkers geplaatst
Na de eerste ontmoeting tussen Elze en Emmylou in 2022 vonden vijf statushouders een stageplek bij Alliade. Drie van hen ronden binnenkort hun reguliere BBL-opleiding tot Verzorgende IG af. Ondertussen heeft Talenten Zonder Grenzen 40 statushouders geplaatst bij verschillende zorgorganisaties, met name in Friesland. Bij Alliade werken inmiddels vijftien talenten. Emmylou: ‘Er zit een “bekend-maakt-bemind-effect” aan Talenten zonder Grenzen. Iedereen moet eerst over een drempel heen. Maar de welwillendheid is altijd groter dan de hobbels die je tegenkomt.’
Allerlei regels
Vanwege de 'hobbels' vraagt het plaatsen van nieuwe talenten volgens Elze veel tijd, energie en doorzettingsvermogen. ‘Statushouders hebben te maken met allerlei regels rondom uitkering en werk. Zij hebben onze ondersteuning nodig om hier wegwijs uit te worden. Met de gemeente hebben we afgesproken dat de statushouders niet meteen hun uitkering kwijtraken als zij bij ons stage lopen. Tegelijk is het steeds ons doel geweest om hen duurzaam uit hun uitkering te krijgen. We willen werken aan iets structureels.’
‘Daarnaast hebben we ook afspraken gemaakt met het ROC, bijvoorbeeld over extra ondersteuning op het gebied van taal als een geschikte en gemotiveerde kracht hierop vastloopt. Plaatsing vraagt dus de nodige inspanningen, maar het is minstens zo belangrijk dat je mensen op je pad vindt die net zo gemotiveerd zijn als jijzelf. Onze organisatie, gemeentelijke instanties, maar ook het ROC en het zorgkantoor: we willen er allemaal een succes van maken.’
Statushouders: zorgtalenten voor de toekomst
Halima Guleid werd geboren in Kenia. Nu werkt ze bij de Friese zorgorganisatie Alliade. Zij hoopt de opleiding tot verzorgende IG te kunnen volgen. Zij is een van de statushouders die door Talenten Zonder Grenzen zijn gekoppeld aan een zorgorganisatie. Halima hoopt de opleiding tot verzorgende IG te kunnen volgen.
Aandacht voor teams
Binnen Alliade was locatiemanager Yvonne van der Hoff een van die gemotiveerde mensen. Ook zij erkent dat het plaatsen van statushouders niet vanzelf gaat en dat de teams hierin goed begeleid moeten worden. Yvonne: ‘Je moet nabij blijven. Een team kan het niet zien zitten, omdat de begeleiding van statushouders tijd kost die er vaak niet is. Daarnaast kunnen er twijfels zijn of de bewoners het aankunnen. Voor zulke gevoelens moet je aandacht hebben.’
‘Als een statushouder eenmaal aan het werk is, gaan er soms zaken niet goed. Ook dat vraagt nabijheid. De nieuwe collega’s komen uit een andere cultuur en hebben misschien een andere mentaliteit. Als je een team niet goed begeleidt, kan er onbegrip en onvrede ontstaan, bijvoorbeeld wanneer een talent zonder het te melden thuisblijft van haar werk omdat haar kind ziek is. We zijn vanaf het begin heel duidelijk geweest naar de nieuwe medewerkers: dit is waar we je op aanspreken en dit verwachten wij van jou. We benoemen alles, ook als dit schuurt.’
Gerammeld aan hospitalisatie
De teams zien volgens Yvonne inmiddels de meerwaarde van hun nieuwe collega’s. Hun komst betekent meer aandacht voor de bewoners. Daarnaast leren medewerkers veel over zichzelf, vindt ze. ‘Hoe ga je om met iemand met een andere achtergrond? Wat doe je als je elkaar niet begrijpt? Medewerkers leren problemen op te lossen, creëren mogelijkheden en worden hierdoor flexibeler. Door de talenten binnen onze teams op te nemen, werken we aan de wendbaarheid van onze medewerkers. Heel waardevol en belangrijk voor de toekomst van de zorg.’
De statushouders brengen de bewoners van de woonzorglocaties van Alliade veel vreugde, vertelt Yvonne: ‘Bewoners die vast lijken te zitten in hun eigen structuur, stellen zich ineens meer open. Er wordt namelijk een appèl op hen gedaan om de statushouder te helpen. Zo wordt er dus ook gerammeld aan de hospitalisatie van onze bewoners. We zien dat zij tot meer in staat zijn dan wij dachten. Als we merken dat bewoners nare opmerkingen maken richting statushouders – soms komt dat voor – dan pakken de teams dit meteen op.’
Geleerde lessen
De samenwerking met Talenten Zonder Grenzen heeft Alliade allerlei inzichten opgeleverd. Wat kunnen andere werkgevers van de Friese zorgorganisatie leren? Een aantal tips:
- Neem alleen statushouders aan als je dit echt wilt. Elze: ‘Verzamel positieve mensen om je heen die trekker willen zijn van de verandering. Begin bij de managers die er open voor staan en net zo gemotiveerd zijn.’
- Blijf nabij. Yvonne: ‘Blijf als management bereikbaar voor de teams. Help en steun de teams als zij ergens mee worstelen. Breng het idee met enthousiasme. Vertel wat het van medewerkers vraagt, maar ook wat het op kan leveren.’
- Laat elk teamlid een stukje van de begeleiding op zich nemen. Yvonne: ‘In het begin dachten wij dat de nieuwe collega steeds met dezelfde medewerker mee moest lopen. Maar de rol als buddy kan iedereen vertolken. Zo kun je de begeleiding van de nieuwe collega over het team verdelen en raakt iedereen betrokken.’
- Denk aan vrijwilligerswerk. Bij Alliade werken inmiddels ook statushouders als vrijwilliger. Elze: ‘In de nabije toekomst moeten we meer samenwerken met de informele zorg. Met familie en vrienden, maar ook met vrijwilligers. Statushouder kunnen daarom ook heel waardevol zijn als vrijwilliger. Vrijwilligerswerk kan bovendien een opstap zijn naar betaald werk. Laat vrijwilligers begeleiden door andere vrijwilligers zodat er geen druk op het team is.’
- Kijk naar het potentieel van mensen. Emmylou: ‘Schuif je aannames aan de kant en geef statushouder een kans. Niet elke statushouder kan in de zorg werken. Alleen, er wordt nog te weinig onderzocht of mensen wél geschikt zijn. Zij hebben net zoveel talent als ieder ander mens, maar moeten wel de kans krijgen om hun talent aan te spreken.’
