Digitale systemen benutten: wat regelt de Wegiz?

Iedere zorgorganisatie gebruikt een elektronisch cliëntendossier (ECD). Dit digitale dossier bevat informatie over de cliënt, het zorgproces en gezondheidsinformatie. Een goed werkend ECD is ingericht volgens de stappen van het zorgproces en ondersteunt zorgprofessionals bij het bepalen van de zorgbehoefte en het behandelplan en de uitvoer van hun dagelijks werk. Esther Roosdorp, Strategisch adviseur digitale zorg bij Vilans: ‘Een ECD biedt inzicht in de gezondheidsontwikkeling van de cliënt en maakt het mogelijk om gezondheidsinformatie uit te wisselen tussen zorgprofessionals. Er bestaan echter veel verschillende soorten ECD’s. Daarnaast stelt elke zorgsector specifieke eisen aan het ECD vanwege de eigen zorgprocessen. Dat maakt uitwisselen van informatie meestal lastig.’

Waarom is een ECD belangrijk?

Werken met een goed ingericht ECD kan zorgmedewerkers veel registratietijd besparen. Het uitwisselen van gezondheidsinformatie tussen ECD’s voorkomt het opnieuw moeten uitvragen van gegevens. Bovendien verbetert het de kwaliteit van zorg omdat alle betrokken zorgprofessionals en de cliënt hetzelfde inzicht in gezondheidsinformatie hebben. Hierdoor is het beter mogelijk om rekening te houden met de wensen van de cliënt, bijvoorbeeld bij een ziekenhuisopname. Vilansadviseur richtlijnen en toepassing Marieke Goris: ‘Voor de wijkverpleging biedt een ECD het voordeel dat gegevens van een cliënt voorafgaand aan het bezoek al kunnen worden ingezien.’

‘Om alle perspectieven mee te nemen rondom de zorg voor een cliënt zou een ECD toegankelijk moeten zijn voor alle betrokken zorgverleners, maar dit is niet altijd het geval’, vervolgt Marieke. ‘Daarvoor moet ook worden afgewogen wie welke informatie mag zien, zowel binnen als buiten de eigen organisatie. Daarnaast ontbreekt in de architectuur van veel ECD’s een classificatiesysteem voor klinisch redeneren en handelen dat ervoor zorgt dat alle gebruikers dezelfde woorden gebruiken voor dezelfde problemen en acties binnen het verpleegkundige proces.’

Stand van zaken van het elektronisch cliëntendossier:

• Per sector zijn er specifieke systemen: elektronische patiëntendossiers (EPD’s) voor de ‘cure’ en elektronische cliëntendossiers (ECD’s) voor de ‘care’. Elke zorgsector heeft zijn eigen typen systemen.
• Per systeem zijn er meerdere leveranciers, elk met een eigen architectuur en doorontwikkeling.
• Het is belangrijk om afspraken te maken met alle betrokken partijen over gegevensuitwisseling.
• Koppeling tussen verschillende systemen maakt het mogelijk dat je gegevens maar één keer registreert, volgens het principe van ‘registratie aan de bron’.
• Landelijke standaarden spelen hierbij een rol, bijvoorbeeld voor eenduidige terminologie.
• Beroepsgroepen hebben eigen classificatiesystemen voor klinisch redeneren en handelen.
• Voor het ECD geldt landelijke wet- en regelgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming en recentelijk de Wegiz.

Wat is de Wegiz?

Begin juli 2023 is de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) in werking getreden. Deze wet gaat over de juiste informatie op de juiste plek. Het verplicht zorgaanbieders om elektronisch gegevens uit te wisselen. Voor het verlenen van goede zorg is cruciaal dat zorgverleners beschikken over volledige en actuele gegevens van patiënten, zowel binnen de eigen organisatie als daarbuiten. Elektronische gegevensuitwisseling zorgt ervoor dat informatie sneller en met minder kans op fouten wordt overgedragen van de ene zorgverlener naar de andere. Dit is veiliger en gemakkelijker voor de cliënt en zorgverleners zijn minder tijd kwijt aan administratie. (Bron: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.)

Wat regelt de Wegiz?

De Wegiz regelt concreet:

• Dat zorgaanbieders verplicht elektronisch gegevens uitwisselen.
• Hoe wordt uitgewisseld: met eisen aan taal en techniek.
• De Meerjarenagenda Wegiz: gegevensuitwisselingen die elektronisch moeten verlopen.
• Als het kan, worden gegevens beschikbaar gesteld voor een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO).
• Randvoorwaarden om gegevens mee te kunnen nemen van het ene naar het andere systeem.

Zorgveld vult in

‘De Wegiz regelt niet welke gegevens worden uitgewisseld’, licht Esther toe. ‘Het zorgveld zelf bepaalt dit en bepaalt welke eisen gelden voor goede zorg, zo staat in de Wegiz. Om duidelijk te krijgen welke gegevens er worden uitgewisseld moeten we dus eerst kijken wat en wie het zorgveld omvat. Daarvoor is er betrokkenheid nodig en inspraak van zorgprofessionals.’ De Wegiz verwijst naar kwaliteitsstandaarden waarin staat welke gegevens zorgprofessionals moeten uitwisselen voor goede zorg. Zorgprofessionals, cliënten en zorgverzekeraars bepalen samen wat goede zorg precies inhoudt.

Toekomstplannen elektronische gegevensuitwisseling

Op het gebied van elektronische gegevensuitwisseling wordt de komende jaren gewerkt aan:

• Beeldbeschikbaarheid (2025)
• Basisgegevensset Zorg (2025)
• Medicatieoverdracht (2024-2026)
• Verpleegkundige overdracht (n.t.b.)

Meer weten:

• Dit artikel is opgehaald tijdens het congres Waardigheid en trots voor de toekomst. Ga naar de overzichtspagina voor alle verslagen, presentaties en foto’s.
• Meer weten over dit thema? Ga naar ons kennisdossier zorgtechnologie
• Lees ook: Hoe gegevens in het ECD kwaliteit van leven en efficiënt werken kunnen bevorderen
• En: De basis op orde of de basis beter benutten? Begin bij het begin met technologie!