Naar hoofdinhoud Naar footer

Robotdier

Laatst bijgewerkt op: 31-03-2025 

Kunnen cliënten niet voor huisdieren zorgen? Of zijn op de locatie waar zij wonen (huis)dieren niet toegestaan? Dan kan een robotdier het gezelschap van dit huisdier vervangen. Robotdieren zijn knuffeldieren die reageren op hun omgeving, geluid, beweging en aanraking. Robotdieren kunnen voor ontspanning en plezier zorgen bij cliënten. Zeker op locaties waar (huis)dieren niet zijn toegestaan of voor mensen die niet voor huisdieren kunnen zorgen.

Sector:

Gehandicaptenzorg , Langdurige zorg, Speciaal onderwijs, Ouderenzorg

Voor wie:

Cliënt

Fase:

In gebruik

Robotdieren zijn knuffeldieren met ingebouwde sensoren en/of bewegingsmotoren, die reageren op hun omgeving, geluid, beweging en aanraking. Ze zien eruit als echte (huis)dieren en doen vaak hun gedrag na. Zo zijn er bijvoorbeeld katten die spinnen en honden die om kunnen rollen. Sommige robots laten ook emoties zien, bijvoorbeeld door zelf geluid te maken en met de ogen te knipperen. Ook zijn er robots die je opdrachten kunt geven en mee kunt spelen. Een robotdier kan dus:

  • spontaan bewegen; 
  • bewegen als reactie op de gebruiker, bijvoorbeeld na aanraking; 
  • geluid maken, spontaan of als reactie op gebruiker.

Daarnaast zijn er ook robotdieren met functies zoals stemherkenning, licht/donker detectie of een ‘geheugen’.

Robotdieren kunnen een positief effect hebben op cliënten. Het kan ze emotionele steun bieden en kalmeren, of juist stimuleren. Daarnaast helpen ze bij contact met anderen, omdat ze uitnodigen om samen met het robotdier te spelen of voor het robotdier te zorgen. En wanneer de cliënt zich meer ontspannen voelt door de robot, is het voor medewerkers ook prettiger om hun werk te doen.

Robotdieren zijn specifiek ontworpen om te voorzien in de behoeften van diverse doelgroepen binnen de gezondheidszorg en welzijnssector. Denk bijvoorbeeld aan: 

  • Mensen met dementie: robotdieren worden ingezet tijdens de dagbesteding. Ze kunnen bijdragen aan een hogere kwaliteit van leven voor mensen met dementie, vooral in de latere stadia van de aandoening. 
  • Mensen met autisme: robotdieren kunnen een positieve impact hebben op de sociale en emotionele ontwikkeling van mensen met autisme. Robotdieren bieden gezelschap, net als echte katten of andere dieren dat doen.
  • Mensen met verstandelijke en/of meervoudige beperkingen: robotdieren kunnen bronnen van comfort zijn. Ook kunnen ze stimulatie of een prikkel bieden voor mensen met een verstandelijke beperking of met meervoudige beperkingen, waardoor ze zich meer betrokken voelen bij hun omgeving.
  • Eenzame ouderen: robotdieren kunnen eenzaamheid verminderen en de stemming verbeteren van oudere mensen. Vooral oudere mensen met dementie hebben vaak behoefte aan emotionele steun en sociale interactie.

Robotdieren komen in verschillende mate van geavanceerdheid. Op basis van bestaand onderzoek in de gehandicaptenzorg (zie lijst met onderzoeken: Van Hoesel et al., 2024) is het lastig om vast te stellen of er een samenhang is tussen de mate van geavanceerdheid en de (positieve) effecten die het robotdier kan hebben op de gebruiker. 

Zachte kostenZachte baten
  • Uitleg aan cliënten en naasten
  • Emotionele steun: robotdieren kunnen positieve herinneringen oproepen en emotionele steun bieden aan cliënten. Zo verbetert hun welzijn.
  • Rust: robotdieren kunnen een gevoel van rust bij de cliënt veroorzaken.
  • Stimulatie en interactie: robotdieren kunnen (sociale) interactie faciliteren en zo activerend werken. 
  • Verbeteren van welzijn: robotdieren kunnen voor een gevoel van gezelschap en tevredenheid zorgen. 
Harde kostenHarde baten
  • Introductie in organisatie
  • Aanschafkosten
  • Onderhoud (bij storingen)
  • Voorkomen van onrust
  • Mogelijk verminderen van onrustmedicatie

Voor het inzetten van robotdieren geldt de Wet zorg en dwang (Wzd) niet. Dit komt omdat er geen sprake is van toezicht op de cliënt. Lees meer over digitale zorg en de Wzd.

De kosten voor een robotdier variëren van ongeveer 100 tot 6.000 euro. Financiering valt binnen het dagtarief voor intramuraal of Volledig Pakket Thuis.

  • Bij de eerste keer aanbieden van een robotdier is het raadzaam om als mantelzorger of zorgverlener aanwezig te zijn om af te wachten wat de reactie is. Er zijn namelijk ook mensen die juist agressief of bang worden van het robotdier.
  • Bekijk per cliënt individueel hoe deze op het robotdier reageert. Om zoveel mogelijk profijt van het robotdier te krijgen is het aan de zorgmedewerker om deze op de juiste momenten in te zetten (of juist weg te leggen).
  • Het is belangrijk om de ‘speelbaarheid’ van het robotdier te matchen aan de doelgroep.

Jouw kennis ook op de kennisbank?

Neem contact met ons op.

Deel deze pagina via: