Polak Game: hoeveel invloed heb jij op de toekomst?

Wat is de Polak Game? 

‘De Polak Game is gebaseerd op de denkbeelden van socioloog Fred Polak’, vertelt Maikel. ‘Hij toonde aan dat je anders kunt kijken naar de toekomst. De relatie die culturen, maar ook individuen, hebben tot de toekomst, is volgens Polak bepalend voor hoe zij de toekomst kunnen vormen. Als je je hiervan bewust bent, heb je meer invloed op de toekomst dan je eerst dacht. Stuart Candy en Peter Hayward hebben zijn theorie omgezet in een spel dat je ook bij organisaties kunt inzetten.’   

Hoe werkt het spel? 

Maikel legt uit: ‘We voeren het spel uit in een ruimte en verdelen deze in vier vakken. Deze worden gevormd door twee assen. Langs de ene as vragen wij aan deelnemers of zij optimistisch of pessimistisch ten opzichte van de toekomst staan. Langs de andere as geven deelnemers daarna aan of zij denken veel invloed of weinig invloed te hebben op de toekomst. Als alle deelnemers in een vak staan, zie je duidelijk hoe de individuen, en dus ook de organisatie als geheel, staan ten opzichte van de toekomst. Daarover met elkaar in gesprek gaan, is heel erg interessant.’

Wanneer zet Waardigheid en trots voor de toekomst het spel in? 

Luc: ‘Wij zetten het spel in bij zorgorganisaties die – algemeen gesteld – met hun toekomst aan de slag willen gaan. Je kunt de vragen heel algemeen houden – “hoe sta jij ten opzichte van de toekomst?” – maar vaak spitsen wij het spel toe op het onderwerp waarover we het tijdens de sessie hebben. Dat kan bijvoorbeeld zijn de toekomst van de zorgorganisatie in combinatie met de inzet van zorgtechnologie. Vaak gebruiken we de Polak Game dan als ijsbreker. Als oefening om visueel in kaart te brengen waar staan mensen ten opzichte van de toekomst. Daarnaast is het ook mogelijk om het spel langer te spelen. Dan ga je meer in op de motivaties van de deelnemers: waar verschillen zij van mening als het gaat om de toekomst en wat zijn hiervan de oorzaken?’ 

Wat maakt de Polak Game bijzonder? 

‘Het sterke van het spel is dat de deelnemers geen woorden hoeven te gebruiken om te laten zien waar zij staan’, licht Luc toe. ‘Ze nemen een positie in, ook al zeggen zij niks.’ 

‘Het spel zet de deelnemers letterlijk in beweging’, vult Maikel aan. ‘Dat maakt vaak meer los dan wanneer zij aan vergadertafels zitten. Bovendien maakt het spel duidelijk hoe collega’s ten opzichte van elkaar staan. Het onuitgesprokene wordt zichtbaar in een groep. Je ziet misschien een collega staan waarvan je niet had verwacht dat hij hetzelfde over de toekomst denkt als jij.’  

Luc: ‘Overigens kunnen de motivaties, ook binnen een vak, heel verschillend zijn. Hun persoonlijke ervaringen maken dat deelnemers op een bepaalde manier naar de toekomst kijken. Het doel van het spel is ook om de verhalen achter de keuzes naar boven te krijgen. Wat heeft jouw beeld van de toekomst gevormd en hoe beïnvloedt dit jouw gedrag nu?’ 

Wat levert het spel op? 

‘De deelnemers zien en horen van elkaar hoe zij naar de toekomst kijken’, vertelt Maikel, ‘en waarom zij staan waar zij staan. Stel een groot deel van de medewerkers kiest voor één vak, terwijl het management in een ander vak staat. Dat kunnen hele interessante gesprekken opleveren. Het kan ook zijn dat iedereen in hetzelfde vak staat. Ook dat is een mooie aanleiding voor een goed gesprek. Je ziet mensen ook wel veranderen van vak na het gesprek. We vragen de deelnemers ook vaak: “als je dit hoort, sta je dan nog op juiste plek?”. Vervolgens willen we natuurlijk graag weten waarom mensen van plek zijn veranderd.’  

Luc: ‘Op een diepere laag hoop je dat deelnemers zich er bewust van worden dat hun ervaringen bepalend zijn voor hoe zij naar de toekomst kijken. En: hoe hun toekomstbeeld van invloed is op de acties die zij nu ondernemen.’ 

‘Door deelnemers de ruimte te geven om over hun motivaties te vertellen, ontstaat er een veilige omgeving en vaak ook begrip’, legt Maikel uit. ‘Iedereen mag staan waar hij wil staan. Er is geen waarheid, maar alleen verschillende perspectieven. Die verscheidenheid is een verrijking voor de organisatie.’