Leren in teams, hoe doe je dat?

Elkaars talenten en ontwikkelwensen (leren) kennen

‘Wat is jouw talent? En weten jouw collega’s dat ook?’ De inspiratiesessie ‘Leren in teams’ start direct met een werkvorm. Marieke Stork, netwerkmanager van Waardigheid en trots op locatie, vraagt alle deelnemers een eigen talent op te schrijven en te delen. Heel simpel én nuttig. Want om samen te kunnen leren, moet je elkaars talenten en ontwikkelwensen kennen. Vervolgens worden de deelnemers in groepjes verdeeld. Daar mag iedereen de volgende vraag beantwoorden: Wanneer heb jij voor het laatst iets voor het eerst gedaan? ‘Want leren gaat ook over jezelf nieuwsgierig houden’, aldus Marieke.

Wasmachines leeghalen

En zo komt direct ook het leren van elkaar op gang. Want als iedereen even later weer bij elkaar komt, vertelt deelnemer Jessica bijvoorbeeld dat ze onlangs voor het eerst in de wasstraat van haar organisatie heeft gestaan. ‘Daar heb ik wasmachines van 80 kilo leeggehaald en drogers gevuld. In het kader van Lean ben ik regelmatig met een nieuwsgierige houding op de werkvloer aanwezig. Want dan vallen dingen je op.’ Wat een goed idee! ‘Als kind doe je heel vaak iets voor het eerst’, vervolgt Marieke. ‘Maar hoe ouder je wordt, hoe minder je geneigd bent om dingen te proberen. Terwijl het juist verfrissend is.’

De echte mens zien

Mylène Höhle legt uit hoe de visie van ouderenzorgorganisatie King Arthur Groep leren en inspireren stimuleert. Ze begint met een veelzeggend filmpje. Over buffels, die één leider hebben en deze klakkeloos volgen. Ook als ze dan met z’n allen in de val lopen. En over ganzen, die in teamverband vliegen. Leiderschap is bij hen een rol, die ieder op zijn beurt vervult. De vogels ondersteunen elkaar. En dat vergroot hun actieradius enorm. Het sluit aan bij de visie van King Arthur Groep, waarvan het leidende principe is: de echte mens zien en helpen om een waardig leven en een veilig thuis te hebben. Dit principe geldt voor bewoners én medewerkers.

Leren in teams: drie motiverende factoren

De echte mens zien, betekent ook oog hebben voor talenten, vervolgt Mylène. ‘We willen collega’s en bewoners in hun kracht zetten. Iedereen is welkom, we zijn uitnodigend naar elkaar, hebben respect voor elkaar, gaan samen in dialoog, we proberen vrij van vooroordelen te zijn en denken in mogelijkheden. We zijn betrouwbaar, oprecht en investeren in onszelf.’ Ze verwijst naar de drie motiverende factoren van Dan Pink. Bovenaan staat autonomie, oftewel ‘dat je je eigen authentieke zelf mag zijn, je eigen ruimte mag innemen’. Factor twee is meesterschap, oftewel ‘dat je je talenten ten volle kunt benutten’. De combinatie van deze twee factoren maakt dat medewerkers een zinvolle bijdrage kunnen leveren. Dat is dus factor drie: zingeving. Bij King Arthur Groep is dit verankerd in de visie.

Het Goede Gesprek

Yvonne Smolenaers vertelt dat ‘haar’ locatie Hushoven in 2019 de scan van Waardigheid en trots op locatie deed. ‘We kwamen erachter dat veel van de dingen die niet goed liepen, veroorzaakt werden door hoe we in gesprek gingen. Toen zijn we aan de slag gegaan met de methode het Goede Gesprek.’ Veertien medewerkers van Hushoven volgden een training. ‘Die training is opgezet als train-de-trainer, met als doel dat de kartrekkers het aan hun collega’s overbrengen. Zo begint ook direct het leren, je borgt het, maakt het een voortdurend proces.’

Borgen met ludieke acties

Bij de methode hoort ook een werkboek: Goed in gesprek. Met 20 eenvoudige, activerende oefeningen om de luister- en gespreksvaardigheden te versterken. In Hushoven doen ze bijvoorbeeld regelmatig een kleine luisteroefening tijdens de ochtendkoffie. ‘Of we gebruiken een oefening om een gesprek voor te bereiden’, zegt Yvonne. Verder borgt ze het goede gesprek met ludieke acties. Zoals een potje Nivea op alle bureaus, verwijzend naar NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander. Of posters met een knipoog naar OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig naar elkaar. Borgen doet Yvonne ook door telkens opnieuw het volgende model te doorlopen: verkennen, herkennen, erkennen, kennen en kunnen. Waarbij verkennen staat voor ‘visie als basis, welk gedrag willen we bereiken’. Herkennen is ‘zelfreflectie toepassen, elkaars talenten kennen en stimuleren’. Erkennen is ‘veiligheid en vertrouwen bieden, mogen leren van fouten’. Kennen en kunnen staat voor ‘intrinsieke motivatie – is deze voldoende aanwezig? – en gelegenheid bieden om zich te ontwikkelen’. ‘Dan worden nieuwe waarden zichtbaar in gedrag. Dit resultaat borgen en onderhouden we, blijven we cyclisch verbeteren en in beweging houden.’

Workshops voor en door collega’s

Hierna gaan de deelnemers in 2 groepen uiteen, om samen verder te praten, 1 groep onder begeleiding van Myléne, de ander onder begeleiding van Yvonne. In de groep van Mylène hebben ze het onder andere over de impact van het coronajaar. Dat het belangrijk is om daarbij stil te staan, voordat je het leren en ontwikkelen weer of verder gaat oppakken. ‘Ontspanning, iets leuks met elkaar beleven is ook nodig.’ Angela van ViVa! Zorggroep maakte een combinatie en organiseerde een dag van het leren voor haar hele locatie. Met workshops door collega’s voor collega’s. ‘We hebben ieders talent ingezet om van elkaar te leren. Dat heeft heel veel opgeleverd, ook betere verbindingen tussen disciplines. Want echt iedereen deed mee. Maar het was ook gewoon een leuke dag. En om te zorgen dat iedereen ervan kon genieten, vingen de medewerkers elkaar op. ’s Ochtends was de ene helft aan het werk en de andere helft aan het leren, ’s middags andersom.’

Meteen resultaat zien

Mylène’s groep wisselt ook tips uit over betrokkenheid creëren binnen een team. Door met het team een eigen visie te ontwikkelen bijvoorbeeld. Gebaseerd op de organisatievisie, maar toegespitst op het team. Dus: ‘Wat willen wij voor onze bewoners bereiken?’ Met als extra tip: ‘Houd de teamvisie kort en krachtig, en gebruik niet te veel moeilijke woorden.’ De groep van Yvonne praat door over het goede gesprek. Of er wel kartrekkers zijn die dit willen doen bijvoorbeeld, want er moeten al zoveel andere dingen. ‘Die waren heel makkelijk te vinden’, zegt Yvonne. Want de kartrekkers zien meteen resultaat en dat houdt ze enthousiast.’

Leren in teams: zoek elkaar op

‘We hebben nu gemerkt dat je door met elkaar in gesprek te gaan al veel kunt leren’, besluit Marieke. ‘Daarom onze oproep: zoek elkaar op! Iedereen is bezig zelf het wiel uit te vinden, terwijl dat niet hoeft. Wil je regelmatig uitwisselen met collega’s van andere organisaties? Neem contact met elkaar op of stuur een mail naar info@waardigheidentrots.nl. We helpen je graag op weg.’

Meer weten

• Werkboek Goed in gesprek