Tien vragen over anders werken met technologie

Anders Werken in de zorg is een regionaal programma dat geïnitieerd is door tanteLouise. Het CZ Zorgkantoor stelt middelen beschikbaar zodat tanteLouise samen met twaalf andere verpleeghuizen, Vilans en het Care Innovation Center (CIC) nieuwe technologie kan uitproberen en implementeren. Denk aan Expertise zonder afstand, een geavanceerde bril die ‘zorg op afstand’ mogelijk maakt. 

Zorgprofessionals kunnen zo met elkaar meekijken op het moment dat dat nodig is. Of denk bijvoorbeeld aan een gespecialiseerde wondverpleegkundige die op afstand meekijkt met een zorgmedewerker, waardoor deze sneller de juiste zorg kan geven. Slim incontinentiemateriaal meet met een innovatieve sensor, actueel en accuraat, de urineproductie. Met behulp van een smartphone kan de zorgmedewerker nagaan of het nodig is om te verschonen of juist niet.

1. Ga je ook echt anders werken met deze nieuwe technologie en biedt dit vooruitgang?

Wij kijken vooral naar de impact van de technologie. Technologie moet echt een probleem oplossen waar we als team moeite mee hebben of wat niet lekker loopt. We brengen eerst in kaart waar knelpunten zitten en waar onze bewoners en wij behoefte aan hebben. Vervolgens kijk je of dit opgelost kan worden met technologie en ga je dit uitproberen.

 Als het werkt, is het de kunst om het structureel in te zetten, de voortgang te monitoren en de innovatie te borgen in de organisatie. Inzet van technologieën zou het zorgproces moeten verbeteren. Niet omdat het anders kan, maar omdat het anders moet.

2. Een leverancier is een commerciële partij. Doet dat geen afbreuk aan de kwaliteit?

Voordat je start ga je eerst met de leverancier in gesprek en stel je doelen vast. Wat wil je bereiken? Een belangrijk doel is dat het geschikt is voor de medewerker en de bewoner en dat het product een bijdrage levert aan de kwaliteit van zorg. De leverancier van het incontinentiemateriaal is 24 uur per dag beschikbaar voor vragen. Wij ervaren de begeleiding van de leverancier als prettig. 

Een medewerker van de leverancier verzorgt de introductie van de nieuwe werkwijze op basis van het product. Daarna begeleiden ze de implementatie en draaien ze diensten mee op de afdeling om te kijken hoe het gaat. Vilans biedt ondersteuning op het gebied van awareness, werkplaatsen, onderzoek en kennisverspreiding.

3. Wat betekent nieuwe techniek voor medewerkers?

Alle medewerkers worden vooraf en ‘on the job’ getraind. Het advies is om alle collega’s vanaf het begin mee te nemen. Laat de meest enthousiaste collega’s aan de slag gaan; niet iedereen is even enthousiast. Sommige zijn sceptisch. Probeer in ieder geval draagkracht te creëren, anders is de kans op mislukken groter.

4. Hoe reageren familieleden van de bewoners op nieuwe techniek?

De cliëntenraad was heel enthousiast en de familie van de betrokken bewoners wordt volledig meegenomen tijdens het traject. Wij informeren hen wat we doen, welke gegevens we gebruiken en wat we met deze gegevens doen. Soms gaat de bewoner met het slimme incontinentiemateriaal naar huis. Dan worden de resultaten met de familie gedeeld. Het is onze ervaring dat de familie erg positief is. Tip: maak bij de intake van de bewoners al bekend dat de organisatie bezig is met innovatie. Dan is het niet onbekend.

5. Waarom doen jullie mee aan een pilot?

De producten die we uitproberen zijn vrijwel marktrijp maar ook nog voor ontwikkeling vatbaar. Bij de Slimme incontinentie wordt bijvoorbeeld nog geen ontlasting gemeten terwijl dat wel wenselijk is. Maar dat wil niet zeggen dat het product nog niet bruikbaar is. Alleen urine meten is al heel waardevol. Door het gebruik van de slimme luier zijn er op een locatie bij Volckaert veel minder verschoningsmomenten op een dag.

Het is goed om vanaf het begin invloed uit te kunnen oefenen op ontwikkelingen van een product. Zo help je mee finetunen van de toepassing en kun je sturen om het nog beter te maken voor bewoners en medewerkers. Innovatie hoort een van de kernwaarden te zijn van een zorgorganisatie. Zo maak je deze rijp voor vernieuwing.

6. Waar loop je tegenaan bij innoveren?

Je hebt medewerkers nodig die verstand hebben van innoveren en verandermanagement, zoals een innovatiemanager of innovatieadviseur. Daarnaast heb je een opleidingsplan nodig voor medewerkers. Ook hebben superusers en aandachtsvelders een grote toegevoegde waarde. En gun jezelf de ruimte om te mislukken. 

Niet ieder traject slaagt in een keer, maar kan dan toch erg waardevol zijn vanwege de leerervaringen. Soms moet je weer terug naar de tekentafel om van daaruit weer op te bouwen. Creëer binnen de organisatie awareness over de noodzaak en aanleiding en besef dat de besluitvorming en het gaan starten met het uitproberen van nieuwe technologie tijd kost.

7. Wat is de doorlooptijd van een pilot?

Dat varieert. Volckaert heeft met de pilot Slim incontinentiemateriaal een doorlooptijd van ongeveer drie jaar. In maart was een awareness sessie en begin van de zomer zijn we begonnen met het gebruiken van het product.

8. Is het invoeren van technologie kostenbesparend?

Het hele programma Anders Werken hoopt hier uiteindelijk een helder antwoord op te geven. Daarom ook veel aandacht voor onderzoek en de betrokkenheid van Vilans. Bij de pilot Slim incontinentiemateriaal kost het materiaal iets meer, maar is er waarschijnlijk een besparing in tijd. 

We verwachten dat het een besparing oplevert, maar dat wordt dus onderzocht. We werken samen aan een business case voor de diverse technologieën om deze mee te nemen in de uiteindelijke besluitvorming over opschaling.

9. Hoe gaat het samenwerken met de andere verpleeghuizen?

Het is super leuk om met z’n allen met dezelfde technologieën bezig te zijn. We vieren onderling successen en delen leermomenten. We zijn met iets anders bezig en dat is gewoon leuk. Iedereen voelt de noodzaak iets te bedenken om er zoveel mogelijk uit te halen. Er zijn immers minder handen aan bed, er is minder tijd en de zorgvraag wordt groter. De noodzaak voelen we en iets wat resultaat oplevert, geeft energie.

10. Waar dromen jullie nog van?

We dromen er van dat innovatie normaal wordt. Dat is wat we nog hebben om futureproof te worden. Goede innovatieve ideeën en nieuwe technologie die echt bijdragen aan de zorg moeten vanzelfsprekend geïntegreerd worden.

Meer weten

• Lees meer over het programma ‘Anders Werken in de zorg’ Meer informatie? Neem contact op met Johan Vesseur via mobiel 06 31934940 of e-mail
• Bekijk de videoserie: Hoe gaan zorgorganisaties om met technologie?
• Lees meer over technologie